"Dhaqdhaqaaqa dhawaanahan kasoo cus-boonaaday xiriirka
u dhexeeya Itoobiya iyo Ereteriya ayaa kiciyay walaac muujinaysa sida
xiriirkani uu kobcinayo isbedelka dhaqaalaha ee gobolka. Si kastaba ha noqotee,
iyada oo horumar laga gaarey isbeddelka labada xidhiidh ayaa saameyn ku yeelan
kara saamayn dheer ee ganacsiga, maalgashiga, Geeska Afrika, isbeddeladani
waxay u badan yihiin Timaadada fog iyo Mustqabalka waxa imanaya...
Ra'iisul-wasaaraha cusub ee Itoobiya Abi Axmed ayaa kor u
qaadaya awoodda labada dal, tan iyo markii uu xafiiska yimid, waxaa jiray
isbeddello horumar ah oo ka soo horjeeda xaaladda iyo nidaamka siyaasadeed ee
ka jira Itoobiya. Waxaa laga yaabaa inta ugu badan ay ka mid yihiin: arimahani
ay noqdeen kuwo si aad ah loola yaabay xiriirka u dhaxeeya Itoobiya iyo
Eritrea. Ka dib markii ay isku darsameen firfircooni darro iyo dagaal tobanaan
kun oo nafood lagu waayey iyo tobanaan sanno oo qalalaase soo martay. Itoobiya iyo Eritrea waxay saxiixeen heshiis horudhac ah bishii July kaas oo soo
afjaray xaaladda dagaalka taasoo albaabka u furaysa xiriirka dhaqaale ee labada Gobol. Tan
iyo markii heshiisku dhacay waxaa dib loo bilaabay, duulimaad yadii u dhexeeyay
Addis Ababa iyo Asmara , xidhiidhada telefoonka ayaa dib loo soo celiyay,
waxaana jira wadahadallo ku saabsan mashaariicda cusub ee gaadiidka iyo kuwa
kaabayaasha ah oo dib u furaya waddadii hore ee Itoobiya ee badda. Sidaasi oo
kale, tobanaan sano oo dagaal ah ayaa Eritrea go'doomin ku jirtay woqooyi,
Geeska Afrika waxa muuqda muuqaal dhaqaale oo cusub.
Maxaan ka ogaan karnaa dhaqdhaqaaqa dhaqaale ee Geeska
Afrika? Waa maxay caqabadaha gaarka ah ee ay soo bandhigtay nidaamka
siyaasadeed ee dhaqaale Eritrea taas oo ay suurtagal ku tahay isdhexgalka
dhaqaalaha gobolka, tiiraanyadan ku aaddan faa'iidada ay ku leedahay helitaanka
dakhli dowladeed oo kordhay iyo koboc dhaqaale oo sareeya. Qaar ka mid ah waxay
sheegeen in nabadda u dhaxaysa Eritrea iyo Ethiopia ay soo afjari doonto
burburkii Jabuuti ee ku aadanaa maraakiibta Itoobiyaanka ah, oo leh
dhibaatooyin dhaqaale oo xun, Laakiin saadaasha caynkan oo kale ah waxay noqon
kartaa mid muddada gaaban ama dhexdhexaad ah. Jabuuti ayaa ka faa'iideysatay
maalgashi ballaadhan oo ay ku horumarinayso mid ka mid ah dekadaha ugu badan ee
Bariga Afrika. Maalgashiga Emaraat iyo shirkadaha Shiinaha, iyo kuwa kale,
tobankii sano ee la soo dhaafay waxay ka dhigan tahay in Jabuuti ay leedahay
dhowr xarumood oo cusub oo dekedda ah, goob ganacsi oo waawayn.
xiriirka dib-u-cusbooneysiinta Eritrea iyo Etoobiya waxaa
laga yaabaa inuu culeys dhaqaale ku keeno qaybo kale oo Geeska Afrika ah oo
rajeynaya in uu kor u qaado ganacsiga sii kordhaya ee Itoobiya. Kuwaas waxaa ka
mid ah sida Berbera, Lamu, iyo Port
Sudan, kuwaas oo ahaa bartilmaameedyada dadaalka Itoobiya ee ku aaddan kala
qaybinta ganacsiyada.
Uga danbayntii hoggaanku wuxuu isbeddel ku sameeyay
Itoobiya, waxaa laga yaabaa inuu ahaa kii ugu saameynta badnaa ee siyaasadda
Geeska Afrika sannadihii la soo dhaafay. Laakiin isbedelka dabeecaddan ayaa
inta badan u muuqda in uu abuuro wax-is-waydaarsi u dhaxeeya labada awoodood ee
nidaamyada dhaqaale iyo siyaasadeed ee gudaha iyo kuwa gobolka. Eritrea ma
noqon doonto xarunta ugu weyn ee ganacsiga badda ee Geeska Afrika iyada oo aan
jirin horumarin kaabayaal ah iyo dib-u-habeyn gudaha ah, labaduba waxay u
baahan doonaan waqti, lacag iyo rabitaan siyaasadeed. Taasina waxay cirib tirin
saamilayda caalamiga ah, waxay noqonayaan bulshada rayidka ah, shirkadaha
gaarka loo leeyahay, ururrada caalamiga ah ama dalalka deriska ah, waa in ay
qaataan fursad ay si macquul ah ugu lug yeeshaan Ereteriya dadaalkooda ku
aaddan inay si buuxda uga faa'iidaystaan fursadaha dhaqaale ee ay soo
bandhigaan wax soo-saarkeeda dhowaan wax
ka badali doonaa is-bedelka Geeska"
W/Q Suldaan Maxamed Abdulaahi.
Xogo iyo baritaan lasoo uruurshay kaaso lagu qiyaasay
is bedelka Geeska Ka dhalan doona mustaqbalka cusub.
Comments
Post a Comment