Skip to main content

CIIRISI-LA'AANTII-DUNIDA!

Kolkay cadceeddii galbato dharaartuna habeen isu beddeshay ee indhaha la is-wada galiyo. Laba kastana ay laabta iyo lugaha is dhaafsadaan; isaga waxa u bilaabma muran iyo yuus.

Sacadaha kooban ee ka hadhay hiirta hore ee subaxa waxaa u bilaabma su'aalo iyo naclad is barkan.

Nacladda iyo guraabaska waa mid bilihii u danbeeyeyba dushiisa laga akhrisanayey. Yuuska iyo dagaalkan ka dhex aloosan nabdigiisu wa kuwa hadday dunida isu tagaan aynna waxba ka qaban karin. Caawa nacladdu si bareer ah bay uga daadanaysaa. Qofkasta oo soo agmara wuu nacladayaa. Caawa si wacan buu u jeclaan lahaa inay halkaa soo marto tii xumayd, ee uu baarka la tuman jiray, dhowr jeerna ka dacwaysay saldhigga; iyo kii xumaa eh wadaadka ahaa oo wacdiga aan u aabba yeeli jirin dhagaha kaga akhriyi jiray.

Bah-yoofka, diifta iyo sarkhaanimadu waa waxa uu kaga duwan yahay bulsha waynta ku dhaqan tuulada. Waa ka dhex soocan yahay oo talaabaduu qaadaba waxaa la isku warsanayaa waakaa sarkhaankii!! Inta hadallo kale oo dhaga hadal u badan lasii raaciyo.

Wuxuu ku maqan yahay goor-sheegta si bal u ogaado aammintii nacladda iyo dooddu inay gaadhay. wuxuu u hammuun qabaa bal naftan qiyaamaheedu u dhaceen inuu dardaaran iyo waydiin cawa huwiyo. Saacado kooban baa ka hadhay xilligay cadceedu kasoo bixi lahayd godkeedii dhulkana u qaybin lahayd ilayskeedii. Salaad, diin iyo waxkasta oo lagu tuhmayo islaanimo isago way is-daayeen. Subax walba wuxuu dhibsadaa qaylada iyo takbiirta ka agbaxda masjidka, oo kalka uu indhaha is galiyo kusoo beegmata. Kolka ay dadku indhaha kala qaadaan si ay isaga soo ridaan faralka isaga waaba goorta kaliye ee gamaanyo indhiisa yimaadaan!
Oo maxaa loola yaabayaa ma meel diin lagu bartuu waligii istaagay? Oo horta barbaarin iyo gacan qabad ma helay? Ma garanayo wax loogu manna sheeganayo inaanu tukan?

Waxay saacadduba soo dhawaato wuxuu caawa marba dhowr ilbiriqsiyo dul haahaabaa xusuusihii iyo dharaarihii kala darnaa ee uu soo maray. Wuxuu marba baal u rogayaa mid kamid ah bogagga badan ee waayihiisa, haddana baal baal dhaamana kuma jiro, wayba sii kala daran yihiin. dhibicda ilmada ee indhiisa, waxay isu daba joogaan sidii guutooyin ciidan ah oo dabada is haysta. Illaa baalkii u danabysay ay noqotay tan uu hadda haahaabayo. Dhowr jeer buu iskula dhurmay, bal adduunkan maxaa kuu yaalla oo aad ka dhex qabanaysaa? Haddana guuxa ka aloosan nabdigiisa nabdigiisa baa hor istaagayey inuu qur gooyey naftan rajada dhigtay..

Qofkasta oo sheedda sare ka eega waxaa foolkiisa laga dheehanayaa sawir aan bini-aadam ahayn. Waa naf ka gudub tay xayndaabkii insaanimada, oo isaga iyo duurjoogtu waaba isku sifo.
Saamalaylka iyo balwadaha kala duwan isagu waaba u nimco iyo naxariis uu isaga khafiifiyo dareenadan kala midabka duwan ee cadaabta u eg. Silica iyo rafaadka uu maalinba maalinta ka danbaysa la kowsanayo waxaa kaga sii daran, kumanaankan su'aalood ee isdaba jooga sidii edaacadna marba mid ku warsanaysa. Silica, rafaadka iyo wiliba ciirsi la'aanta waxaa u sii dheer midab takoorka joogtada ah. Oo ma reeruu kala garayaan? Balse, dhowr jeer waxaa dhagihiisa kusoo dhacayey qaar ku xamanaya reer uuna haybtooda iskaddaa eh magacooda garanayn.

Labadiisa waalid isagoon laba sanno gaarinba waxay ku qur baxeen dagaal u dhaxeeyey laba reer oo degaan ah. Inta wixii ka danbeeyey isaga iyo aydu isku meel bay u hoyan jireen. Maalinba maalin ka danabaysa noloshiisa way kasii daraysay illaa heer ay gaadho mid ka rajo dhigay noloshan qaabka daran suagaysana uun inta ka harsan ajashiisa. Wuu jeclaa lahaa caawa in la dhaho xisaabtaadii adduunka way kaa dhammaatay. Wuxuu inbadan ku taami jiray inay jirto meel uu naftan nasasho ku siiyo inuu helo. Balse, dareenkiisa dhowr saacado kadib buu rumoobi doonaa. Inta naftan baas la hiifayo oo loo dhaadhicinayo meel ka duwan meeshan!..

Comments

Popular posts from this blog

MURUGOOY-DAYAAN.

“Murugada ma aqoon balse caawa gabbal baas baa ii dumay. Waa marka aan xaqiiqsaday in jiraalka iyo qaddarku ay isu kaa dhiidhiibayaan iyaga oo aan dan iyo heello toonna kaa lahayn.”   Weli waxa aan si dhacadiid ah ugu jiifaa furaashkaygii, oo aad mooddo in uu iga cabanayo. Werwerka, culayska iyo walba-haarka joogtada ah ee aan la dul imaaddo, mar kasta oo aan adduunyadan qarriban ku soo daalo, waa mid iga ma faaruqaan ah—noloshan cakiranna iiga wehel yeela. Mar waa aan qosolaa – Muusoodaa- marna muruggo ayaan la madoobaadaa, ka dibna—baalasha xasuusta ee maalinkaas rogaa.   Ma aniga ayaa ay dhibaatooyinka jiraalka oo dhammi, isugu kay soo habar wacdaan? Mise, uunka oo dhan ayaan tan kala simanahay? Mooji! Kollay waa wax aniga igu gaar ah.    Saacaddu gawda ayey haysaa, oo waa abbaaro laba iyo tobankii habeennimo. Ma jiro Aadane aan hurdin—marka laga tago aniga iyo naftaydan saamalaylku diley. Guuxa mashiinadda korontada u daarra magaalada ee ay dabayshu maqalka dhaga...

Itoobiya iyo Eritrea Is Beddelka Dhaq-Dhaqaaq ee Dhaqaale Geeska Afrika.

Qoraalkan waxan ku baahiyey bloggarkii hore iga xumaaday July 02, 2019  "Dhaqdhaqaaqa dhawaanahan kasoo cus-boonaaday xiriirka u dhexeeya Itoobiya iyo Ereteriya ayaa kiciyay walaac muujinaysa sida xiriirkani uu kobcinayo isbedelka dhaqaalaha ee gobolka. Si kastaba ha noqotee, iyada oo horumar laga gaarey isbeddelka labada xidhiidh ayaa saameyn ku yeelan kara saamayn dheer ee ganacsiga, maalgashiga, Geeska Afrika, isbeddeladani waxay u badan yihiin Timaadada fog iyo Mustqabalka waxa imanaya... Ra'iisul-wasaaraha cusub ee Itoobiya Abi Axmed ayaa kor u qaadaya awoodda labada dal, tan iyo markii uu xafiiska yimid, waxaa jiray isbeddello horumar ah oo ka soo horjeeda xaaladda iyo nidaamka siyaasadeed ee ka jira Itoobiya. Waxaa laga yaabaa inta ugu badan ay ka mid yihiin: arimahani ay noqdeen kuwo si aad ah loola yaabay xiriirka u dhaxeeya Itoobiya iyo Eritrea. Ka dib markii ay isku darsameen firfircooni darro iyo dagaal tobanaan kun oo nafood lagu waayey iyo tobanaa...

AXAD WAALAN!

Laxanka iyo cododka kala duwan ay maalmaha qaar isku marxabbeeyaan nabdigaygu waa mid ashqaar leh! Jeer aad dhahayso luuqaddan ka dhex yeeraysa nabdigaaga waa mid cusub oo aan jaalkeeda oo kale dunidan hore loogu arag. Qofkasta oo mar is dhaha bal milicso cododkan iyo laxankan meelaha fog kasoo anbanaya waa mid uu layaabi doono, dhagihiisana ayna sii xamili karayn. Mararka qaar waxad is dhahaysaa axadkan quruumaha ku dhexnool ma mid isaga loo gaaryeelay baa, mararka qaarna saddexda qul walleh iyo faatixada baad iskula guryamaysaa, si aadan dhowr sikimo oo kamid ah wakhtigaaga aadan ugu dhexnoolaateen, mucjisooyinka is huwan ee kasoo baxaya nabdiga ruuxan aad mooda rooxaan kun qarni noolaa waa mid fajac ku abuuraysa makhluuqa. Baryihii danbana dhoohanaantiisa iyo miyir-maqnaashihiisu xadhkaha waa kuwa goostay, mararka qaar aad u malaynayso inuu kooxyo rooxaan ah oo jidgooya loo dhigtay inuu u garqaadayo. Diifta iyo bay-yoofka ka dhex guuxaya nabdigiisa waa kuwa la is oron karo aduuny...